Sual: Quran, ümumbəşər bir kitabdır. Bəs, ondan qabaq nazil olan 3 böyük kitab müəyyən bir cəmiyyətə nazil olub yoxsa, onlar da ümumbəşərdir?
Cavab: Uca Allah, dinini “fitrət” olaraq tərif etmişdir. Buna sübut aşağıdakı ayədir:
“Sən üzünü doğru-dürüst bu dinə – Allahın fitrətinə tərəf tut. İnsanları da bu fitrət üzərə yaradıb. Allahın yaratdığını heç cür dəyişdirmək olmaz. Doğru din budur. Lakin insanların əksəriyyəti bunu bilmir (Rum, 30/30).
Fitrət, bütün canlılarda yürürlükdə olan təbii qanunları ifadə edər. İnsan fitrəti də heç bir dövrdə və coğrafiyada dəyişməz. Rəbbimiz, insanları xəbərdar etsinlər deyə göndərdiyi bütün nəbilərinə də eyni fitrət dinini, yəni İslamı göndərmişdir. Əlaqəli ayələr belədir:
“Həqiqətən, Allah dərgahında (qəbul olunan) din, İslamdır! Kitab verilənlər ancaq özlərinə elm gəldikdən sonra aralarındakı zülm və həsəd üzündən ixtilafa düşdülər. Kim Allahın ayələrinə göz yumarsa, (bilsin ki,) Allah tez haqq-hesab çəkəndir.” (Əli İmran, 3/19.)
“…Allah həm əvvəl (nazil etdiyi kitablarda), həm də bu (Kitabda) sizi müsəlman adlandırdı. Elə isə namaz qılın, zəkat verin və Allaha möhkəm sarılın. O sizin Himayədarınızdır. O nə gözəl Himayədar, nə gözəl Yardımçıdır!” (Həcc, 22/78.)
Qurandan əvvəlki kitablar da eyni ana əsasları insanlara öyrətmək üçün nazil olmuşdur. Məsələn, Allahdan başqasına qulluq etməmək, haqsız yerə cana qıymamaq, zina etməmək, oğurluq etməmək, faiz və rüşvət alıb-verməmək ədalətli olmaq, insanlara xoş davranmaq və hər cür pis işlərdən uzaq durmaq bütün ilahi kitablarda yer almaqdadır. O cümlədən ibadətlərlə əlaqədar xüsuslar da fitri/təbii bir həqiqət kimi qarşımıza çıxmaqda: Namaz, oruç, zəkat, qurban və s. ibadətlər bütün kitablarda yer almaqdadır. Bu yöndən baxdığımız zaman ilahi kitablar əslində Ərəbcə bir Tövrat, Tövrat da İbranicə bir Qurandır.
Kitablar arasında təkcə nəsxlə əlaqədar olaraq bəzi dəyişikliklər mövcuddur. Nəsx, Uca Allahın kitabdakı bir hökmü, başqa bir kitabda daha asan bir hökmlə dəyişdirməsi mənasına gəlir. Ancaq bu tərz dəyişmələr, kitabların ümumbəşərliyinə bir xələl gətirməz. Məsələn, vaxtilə Tövrata uyanlar dəstəmaz alanda ayaqlarını yuyurdular. Muhəmməd əleyhissəlam da bir müddət yumuşdu. Lakin sonradan Allah, bu hökmü asanlaşdırmaq üçün Maidə surəsi 6-cı ayəni nazil etdi:
“Ey iman gətirənlər! Namaza durarkən üzünüzü və dir-səklərə qədər əllərinizi yuyun, başınıza məsh çəkin və topuqlara qədər ayaqlarınızı da. (Yaxınlıq edib) natəmiz olmuşsunuzsa, qüsl edin…”
Nəticə olaraq, ümumbəşərlik yönündən Quran ilə digər kitablar arasında hər hansı bir fərq yoxdur. Fəqət, son nəbi Muhəmməd əleyhissəlamın göndərilməsi və ona Quranın nazil olmasıyla bərabər əvvəlki kitablar daha xeyrlisi ilə nəsx edilmiş və tək ümumbəşər ilahi kitab Qurani Kərim olmuşdur.
Bənzər sual-cavab üçün aşağıdaki linkə tuşlayın:
http://www.muselmanlar.com/fitvalar/7343.html
Yeni suallarınızı: http://www.muselmanlar.com/ elmi-araşdırma saytının sual-cavab bölümündən və ya [email protected] email adresindən yollaya bilərsiniz.
