Sual: Quranın Kəhf surəsinə əsasən Musa-Xızır əhvalatındakı uşağın ailəsini kafir edəcəyindən qorxulduğuna görə Allah tərəfindən öldürülmə əmri verilib. Məgər uşaq gələcəkdə kafir olsa belə, tövbə edib düzgün yola qayıtmaq ehtimalı ola bilməzdimi?
Cavab: Qeyd etdiyiniz əhvalat belə baş vermişdir:
Musa peyğəmbər Xızırla ((Quranda Xızırın adı çəkilmir. Hədislərdə isə bu şəxsin Xızır olması haqqında məlumat vardır. Baxın: Buxari, Elm, 44.)) səfərə çıxmış və onun bəzi davranışlarına dözə bilməmişdi. Çünki Xızır əvvəlcə mindikləri gəmini deşmiş, sonra bir oğlan uşağını öldürmüş, bunlardan sonra onları qonaq kimi qəbul etmək istəməyən bir qəsəbədə uçub-dağılmaq ərəfəsində olan bir divarı yenidən hörüb dikəltmişdi. Bir-birindən ayrılmaq qərarına gələndə Xızır: “Sənin tab gətirə bilmədiyin bu işlərin təvilini sənə xəbər verəcəyəm!”,- deyib bunları əlavə etmişdi:
“Gəmi dənizdə işləyən və başqa işləri olmayan bir neçə nəfərin idi, mən onu qüsurlu hala gətirmək istədim. Çünki onların arxasında onları təqib edən və yaxşı işləyən gəmiləri zorla əllərindən alan bir hökmdar vardı.
Divar isə o qəsəbədə yaşayan iki yetim uşağın idi və altında onların bir xəzinəsi vardı. Uşaqların atası əməlisaleh bir adam olmuşdu. Rəbbin onların həddi-büluğa çatmağını və öz xəzinələrini çıxartmağını istədi. Mən bütün bunları öz-özümə etmədim. Sənin dözə bilmədiyin şeylərin təvili budur” (Kəhf, 18/65-82)!
Hər hadisənin təvili, yəni, əsl mahiyyəti göstərilən kimi Musa əleyhissəlam-ın bütün təəccüb və heyrəti keçib getmişdi.
Bunu edən Allahdır. Allah gördüyü bir işdən məsul deyil. Ona görə də biz Allah Təalanı cavabdeh hesab edə bilmərik.
Allah həmin uşağın öldürülməsi hadisəsinin arxa planını bizə izah edir:
“Oğlana gəlincə, onun ata-anası iman gətirmiş insanlar idilər. Oğlanın onları başdan çıxartmasından və onları kafir olmağa vadar etməyindən qorxduq. Beləliklə, Rəbbindən onlara o uşaqdan daha təmiz və onlara çox mərhəmət edən bir övlad bəxş etməyini dilədik.”
Buradan başa düşülməli olduğumuz əsl məsələ budur: Bu uşaq əcəli gəlib çatmadan qətlə yetirilib. Həmin uşaq Allah tərəfindən o ata-anaya bir ikram olaraq öldürülmüşdür. Belə çıxır ki, bizim saleh əməllərlə məşğul olmağımız xeyirli övladlara sahib olmağımıza səbəb olur. Elə isə Allahın Nəcm surəsində bildirdiyi: “İnsana ancaq öz əməyi(nin nəticəsi, bəhrəsi) qalar” ayəsini bu kontekstdə tam şəkildə başa düşə bilirik. Dərk etməli olduğumuz əsl məsələ də budur. Əks təqdirdə, heç kəs Allahı ittiham edə bilməz. Əgər belə olsa, bir nəfər çıxıb deyər ki, Allah məni nə üçün kişi deyil, qadın yaratdı? Başqa biri də: “Allahım, məni təzədən yarat”, – deyib bəhanə qoyar. Yəni, bu işin sonu gəlməz.
Suala cavab verdi: Professor Abdulaziz Bayındır ((İstanbul Universitetinin İlahiyyat fakültəsində İslam hüququ kafedrasının müdiri.))
Bu məsələ ilə əlaqədar olaraq aşağıdakı keçidə də baxın:
http://www.muselmanlar.com/fitvalar/2046.html
Materiallardan istifadə zamanı mənbə göstərilməlidir. MÜSƏLMANLAR © 2004 Bütün hüquqları qorunur.
