Sual: Süleyman peyğəmbər Beyti-Məqdisin tikintisində cinləri də işlətmişdi. Lakin o, həmin vaxt vəfat etmiş, əsasını (çəlik) qurd gəmirib yıxılana qədər eləcə qalmış və onun öldüyünü heç kəs başa düşməmişdi. Burada belə bir sual yaranır: O qədər vaxt ərzində onunla maraqlanan, danışan və bir şeyə ehtiyacı olub olmadığını soruşan bir kimsə yox idi? Necə oldu ki, onun ölümü bilinmədi? Məni bu şübhələrdən xilas edə bilərsinizmi?
Cavab: Bu məsələ ilə əlaqədar ayə belədir:
“Süleymanın ölümünə qərar verdiyimiz vaxt onun öldüyünü yıxılmağını gecikdirən şeyi (minsəə) gəmirən bir quru dabbəsi üzə çıxartdı. Süleyman yerə yıxıldıqda məlum oldu ki, əgər cinlər qeybi bilsəydilər, o alçaldıcı əzabın içində qalmağa davam etməzdilər”. (Səba, 34/14. Bu ayə Azərbaycan dilinə aşağıdakı kimi tərcümə edilmişdir:
V. Məmmədəliyev və mərhum akademik Z. Bünyadovun tərcüməsi:
“Sonra (Süleymanın) ölümünü hökm etdiyimiz zaman onun öldüyünü onlara (cinlərə) ancaq (Süleymanın) əsasını yeyən bir ağac qurdu xəbər verdi. (Süleymanın əlini dayayıb durduğu əsa sınandan sonra) o (ölmüş vəziyyətdə) yerə yıxıldıqda cinlərə bəlli oldu ki, əgər onlar qeybi bilsəydilər, alçaldıcı əzab (məşəqqətli iş) içində qalmazdılar”.
Ə. Musayevin tərcüməsi:
“Süleymanın ölümünə hökm verdiyimiz zaman onun öldüyünü cinlərə ancaq onun əsasını yeyən bir ağac qurdu göstərdi. Süleyman yerə yıxıldıqda cinlərə bəlli oldu ki, əgər onlar qeybi bilsəydilər, alçaldıcı əzaba məruz qalmazdılar”. Ayənin Ərəbcə orijinalı belədir:
فَلَمَّا قَضَيْنَا عَلَيْهِ الْمَوْتَ مَا دَلَّهُمْ عَلَى مَوْتِهِ إِلَّا دَابَّةُ الْأَرْضِ تَأْكُلُ مِنْسَأَتَهُ فَلَمَّا خَرَّ تَبَيَّنَتِ الْجِنُّ أَنْ لَوْ كَانُوا يَعْلَمُونَ الْغَيْبَ مَا لَبِثُوا فِي الْعَذَابِ الْمُهِينِ
Ayədəki “minsəə” kəlməsi Quran məal-tərcümələrində “dəyənək-əsa” kimi tərcümə edilsə də, bu, düz deyil. Çünki ölən insan əsaya söykənib ayaq üstə dura bilməz. Bu, ancaq və ancaq üstünə tamamilə yerləşdiyi bir “taxt” ola bilər.
Quru dabbəsi də “ağac qurdu” ola bilməz. Çünki onun belə bir şeyi gəmirməyi uzun müddət tələb edir. Bu müddət ərzində Süleyman peyğəmbərin cəsədi iylənərdi. Bu, köstəbək və yaxud qunduz kimi böyük bir gəmirgən heyvan ola bilər.
Materiallardan istifadə zamanı mənbə göstərilməlidir. MÜSƏLMANLAR © 2004 Bütün hüquqları qorunur.
